Dili – Irmán sira hamutuk ho animadór/a ne’ebé hola parte husi Inspetoria FMA-TIN totál ema 60, halibur hamutuk iha eskola Maria Auxiliadora Comoro hodi partisipa iha semináriu ho tema “ joven no Lideransa” ne’ebé hato’o husi Señor Alberto da Piedade, ohin, 17 Juñu 2017. Formasaun ne’e ho objetivu atu animadór/a sira sai leader no protagonista iha moris.
Iha tema dader ne’e nian fahe ba parte 4 katak importánsia husi Lideransa mak prinsípiu lideransa nian; estilu lideransa; skills importante ba lideransa; no joven hanesan lideransa.
Molok atu tama ba tema sira iha leten, Senhor Alberto fó koñesimentu ba an rasik, ne’ebé iha ligasaun ho moris nudar lider ida ho atividade hananu unfreezer kona ba “ Harii komunidade” no tuir tan atividade ida mak lulun tissue iha grupu laran, ne’ebé hatudu katak iha grupu laran iha lideransa ida ne’ebé anima maibé mós presiza inklui ema seluk atu serbisu hamutuk nune’e bele hetatn rezultadu diak.
Prinsípiu Lideransa
Prinsípiu 10 husi Lideransa
Buka hatene kona ba ita nia an rasik no dezenvolve nafatin
Hatene halo serbisu
Responsavel ba asaun
Halo desizaun ne’ebé loos no tuir tempu
Sai ezemplu / modelu di’ak
Hatene no tau matan ba ema seluk
Hatene loke an no transparente
Sai ema ne’ebé konfiavel hatene an no iha komitmen aas ba nia an rasik no mós ba ema seluk
Hatene klaru metas, serbisu no bele atinji rezultadu
Hatene jere ekipa ( team Player)
Estilu Lideransa
Maneira ida nebe lider ida uza atu oinsá guia, tulun, suporta no fasilita mak iha tipu sira tuirmai ne’e:
Autoritária : lideransa ne’ebé fó enfaze ba diferensa entre leader no follower iha hahalok ne’ebé kontrola relasaun ho subordinadu no fokus ba meta.
Paternalista: lideransa ne’ebé iha fuan aman ba subordinadu hodi fó atensaun tomak no kria relasaun hanesan família.
Demokrátika: lideransa ne’ebé konsidera ema seluk nia opiniaun hodi enkoraja ema seluk.
Transaksionál: Lideransa ne’ebé implementa kastigu no apresiasaun tuir dezempeñu.
Transformasional: lider ne’ebé ho hanoin nakloke atu kria mudansa no influénsia makaas atu muda ema sira nia hanoin no mos iha hahalok ne’ebé karizmátiku.
Dili – Irmán sira hamutuk ho animadór/a ne’ebé hola parte husi Inspetoria FMA-TIN totál ema 60, halibur hamutuk iha eskola Maria Auxiliadora Comoro hodi partisipa iha semináriu ho tema “ joven no Lideransa” ne’ebé hato’o husi Señor Alberto da Piedade, ohin, 17 Juñu 2017. Formasaun ne’e ho objetivu atu animadór/a sira sai leader no protagonista iha moris.
Iha tema dader ne’e nian fahe ba parte 4 katak importánsia husi Lideransa mak prinsípiu lideransa nian; estilu lideransa; skills importante ba lideransa; no joven hanesan lideransa.
Molok atu tama ba tema sira iha leten, Senhor Alberto fó koñesimentu ba an rasik, ne’ebé iha ligasaun ho moris nudar lider ida ho atividade hananu unfreezer kona ba “ Harii komunidade” no tuir tan atividade ida mak lulun tissue iha grupu laran, ne’ebé hatudu katak iha grupu laran iha lideransa ida ne’ebé anima maibé mós presiza inklui ema seluk atu serbisu hamutuk nune’e bele hetatn rezultadu diak.
Prinsípiu 10 husi Lideransa
Maneira ida nebe lider ida uza atu oinsá guia, tulun, suporta no fasilita mak iha tipu sira tuirmai ne’e:
Lider diak ida presiza:
Joven sira mak esperansa ne’ebé sukat abilidade hodi sai masin no naroman ba mundu, liu- liu ba maluk foinsáe sira.
Ikus liu taka ho pergunta sira kona ba oinsá animadór/a ida nia knaar iha oratóriu.
Resposta sira sei hatán tuir ida-idak nia posibilidade pesoál ho onestu tuir realidade ne’ebé ida-idak hasoru iha misaun ne’ebé hala’o.
(Ines Bartolo-Agata Freitas-Maria Sarmento)